Finans Nedir? | Finansın Tarihi

Finans nedir? Finans, ekonomik kaynakların zaman içindeki akışını yönetme sanatı ve bilimidir. Bu, bireylerin, işletmelerin ve hükümetlerin para, kredi, yatırımlar ve diğer mali varlıkları nasıl tahsis ettikleri, kullandıkları ve yönettikleri ile ilgilidir. Finansın temel amacı, kaynakların en etkili şekilde kullanılmasını sağlamak ve riski minimize etmektir. Finansal piyasalar, finansal kurumlar, finansal araçlar ve finansal hizmetler, bu disiplinin ana bileşenleridir.

Finansın Tarihi

Finansın kökleri, ilk medeniyetlerin doğuşuna kadar uzanır. Mezopotamya’da, M.Ö. 3000 yıllarında, ilk borçlanma ve faiz sistemleri geliştirilmiştir. Antik Yunan ve Roma’da, para değiştiricileri ve bankacılar, para ticareti ve krediler sunarak finansal sistemlerin temellerini atmışlardır. Orta Çağ Avrupası’nda, Floransa ve Venedik gibi şehir devletleri, modern bankacılığın ve finansal piyasaların öncüleri olmuştur. Bu dönemde, çeşitli finansal araçlar ve kredi mekanizmaları geliştirilmiştir.

Finansın Evrimi Tablosu

Dönem	Gelişme	Önemli Figürler
Eski Çağ	Ticaret ve borçlanma ile ilk finansal işlemler	Hammurabi, Lidyalılar
Orta Çağ	Bankacılık ve sigortacılık kurumlarının doğuşu	Medici Ailesi, Templar Şövalyeleri
18. Yüzyıl	Finans kavramının modern anlamda kullanımı	Adam Smith, Mayer Amschel Rothschild
20. Yüzyıl	Kurumsal finans ve kişisel finans alanlarının gelişimi	J.P. Morgan, John Maynard Keynes
21. Yüzyıl	Sürdürülebilir finansın yükselişi ve ESG kriterlerinin önemi	Muhammad Yunus, Al Gore

---

Finans Tarihinde Önemli Kişiler

Finans dünyası, tarihin akışını değiştiren önemli kişilikler ve yenilikçi fikirlerle doludur. Bu tablo, finansal teorilerin, uygulamaların ve kurumların şekillenmesinde kilit rol oynayan bazı etkileyici figürleri öne çıkarıyor. Her biri, bankacılık sistemlerinden serbest piyasa ekonomisine, uluslararası ticaretten değer yatırımına kadar çeşitli alanlarda dönüştürücü katkılarda bulunmuştur. Bu kişilerin hayatları ve çalışmaları, modern finansın temellerini oluşturmuş ve gelecek nesiller için bir ilham kaynağı olmuştur. İşte finans tarihinde iz bırakan bu önemli kişilerin kısa bir özeti

İsim	Dönem	Ulusal Kimlik	Önemli Katkılar	Kurum/Kuruluş	Akademik Çalışmalar/Eserler
Cosimo de’ Medici	1389-1464	İtalyan	Bankacılık sisteminin modernleşmesi	Medici Bankası	–
Adam Smith	1723-1790	İskoç	Serbest piyasa ekonomisinin temellerini attı	–	“Ulusların Zenginliği” (1776)
Mayer Amschel Rothschild	1744-1812	Alman	Uluslararası finans ağının kurulması	Rothschild Bankacılık Ailesi	–
David Ricardo	1772-1823	İngiliz	İktisadi teori ve uluslararası ticaret	–	“Politik Ekonomi ve Vergilendirme İlkeleri” (1817)
John D. Rockefeller	1839-1937	Amerikan	Petrol endüstrisindeki monopolü	Standard Oil	–
Andrew Carnegie	1835-1919	İskoç-Amerikan	Çelik endüstrisinde lider	Carnegie Steel Company	–
J.P. Morgan	1837-1913	Amerikan	Finansal kurumların konsolidasyonu	J.P. Morgan & Co.	–
Alfred Nobel	1833-1896	İsveçli	Dinamitin icadı ve Nobel Ödülleri	Nobel Şirketleri	–
Benjamin Graham	1894-1976	Amerikan	Değer yatırımı felsefesi	–	“Akıllı Yatırımcı” (1949)
John Maynard Keynes	1883-1946	İngiliz	Makroekonomi ve toplam talep yönetimi	–	“İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi” (1936)
Henry Ford	1863-1947	Amerikan	Seri üretim hatlarının öncüsü	Ford Motor Company	–
Milton Friedman	1912-2006	Amerikan	Serbest piyasa kapitalizminin savunucusu	Chicago Üniversitesi	“Para ve Ekonomik Çevrimler” (1963)
Amadeo Giannini	1870-1949	İtalyan-Amerikan	Bankacılığı halka açtı	Bank of America	–
Warren Buffett	1930-	Amerikan	Değer yatırımı ve şirket alımları	Berkshire Hathaway	–
George Soros	1930-	Macar-Amerikan	Yatırım stratejileri ve piyasa manipülasyonları	Soros Fund Management	–

Kurumsal Finans Nedir?

Kurumsal finans, şirketlerin finansal kararlarını ve stratejilerini inceleyen bir alandır. Bu, sermaye yapısının optimizasyonu, yatırım kararları, hisse senedi ve borç araçları aracılığıyla finansman, temettü politikaları ve şirket birleşmeleri ve satın almalarını içerir. Kurumsal finansın amacı, şirket değerini maksimize etmek ve paydaşların çıkarlarını korumaktır. Bu alanda, finansal analiz, değerleme ve risk yönetimi gibi teknikler kullanılır.

Kişisel Finans Nedir?

Kişisel finans, bireylerin ve ailelerin mali durumlarını yönetme pratiğidir. Bu, bütçeleme, tasarruf, yatırım, vergi planlaması ve emeklilik planlaması gibi konuları kapsar. Kişisel finansın temel amacı, bireylerin finansal güvenliğini ve refahını sağlamaktır. Bu alanda, finansal okuryazarlık ve mali disiplin önemli rol oynar.

Kamu Finansı Nedir?

Kamu finansı, hükümetlerin ve diğer kamu kurumlarının gelir ve harcamalarını yönetme sürecidir. Bu, vergilendirme, kamu harcamaları, bütçe dengesi ve kamu borcu gibi konuları içerir. Kamu finansının amacı, toplumun genel refahını artırmak ve ekonomik istikrarı sağlamaktır. Bu alanda, maliye politikası ve kamu sektörü ekonomisi gibi konseptler yer alır.

Sürdürülebilir Finans Nedir?

Sürdürülebilir finans, finansal sistemlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerini içerecek şekilde geliştirilmesini ifade eder. Bu yaklaşım, finansman sağlanırken ESG kriterlerinin göz önünde bulundurulmasını ve böylece daha sorumlu bir finansal sistem oluşturulmasını amaçlar¹.

ESG Kriterleri:

• Çevresel (Environmental): İklim değişikliği, doğal kaynakların kullanımı, kirlilik ve atık yönetimi gibi çevresel faktörlerdir.
• Sosyal (Social): İnsan hakları, çalışan hakları, toplumla ilişkiler ve tüketici koruması gibi sosyal faktörlerdir.
• Yönetişim (Governance): Şirket yönetimi, vergi politikaları, hissedar hakları ve şeffaflık gibi yönetişim faktörleridir.

Sürdürülebilir finansın temel amacı, finansal kaynakların sürdürülebilir projelere yönlendirilmesini sağlamak ve Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na (SKA) ulaşmak için gerekli kaynakları temin etmektir¹.

Sürdürülebilir Finans Araçları:

• Yeşil Tahviller: Çevre dostu projeleri finanse etmek için kullanılan borçlanma araçlarıdır.
• Sosyal Tahviller: Sosyal projeleri desteklemek için çıkarılan tahvillerdir.
• ESG Uyumlu Yatırım Fonları: ESG kriterlerine uygun şirketlere yatırım yapan fonlardır.

Avrupa Birliği’nin (AB) 2020 yılında kabul ettiği AB Taksonomisi, ekonomik faaliyetlerin yeşil olarak sınıflandırılmasına olanak tanıyan bir sistemdir ve sürdürülebilir yatırımları teşvik etmeyi amaçlar¹.

Sürdürülebilir finans, aynı zamanda şirketlerin ve yatırımcıların risk yönetimini iyileştirmelerine ve iklim krizi gibi global zorluklara uyum sağlamalarına yardımcı olur¹. Bu, uzun vadeli ekonomik sürdürülebilirlik ve genel finansal sistemin istikrarı için önemlidir².